Želite da posjetite Trebinje, najjužniji grad Republike Srpske, a pritom biste unaprijed da znate šta sve treba da obiđete, gdje treba da ručate ili večerate, gdje da probate neka od najboljih vina ili samo želite da uživate u zalasku sunca i osvježavajućoj šetnji uz modrozelenu rijeku Trebišnjicu. Na pravom ste mjestu. Nastavite sa čitanjem ovog teksta i dobićete sve potrebne informacije za obilazak našeg grada.
Foto: Nebojša Buha, Panorama Starog grada
Izabrali ste smještaj, odmorili ste se i spremni ste za obilazak grada koji odiše mediteranskom klimom, bogatim kulturnim nasljeđem, raznovrsnom gastronomskom ponudom i dobrim domaćinima.
U „Velikom vodiču“ portala TrebinjeLive.info donosimo najvažnije informacije koje su vam potrebne za boravak u našem gradu.
- Centar grada sa zelenom pijacom i Gradskim parkom
Nemojte da vas čudi što je u Trebinju sve u znaku Jovana Dučića. Centralna pješačka ulica posvećena je Jovanu Dučiću, a taj naziv nosi i Gradski park. Upravo na ulazu u jednu od najljepših zelenih oaza na Balkanu ugledaćete dva velika spomenika – Dučiću i Njegošu. Ovog potonjeg je svom „milom Trebinju“ poklonio upravo Dučić i to je bio prvi Njegošev spomenik u svijetu, rad našeg poznatog vajara Toma Rosandića.
U parku se nalazi Spomenik borcima palim u borbi protiv fašizma od 1941. do 1945. godine, čije je autor svjetski poznati vajar Nandor Glid. U neposrednoj blizini je Kulturni centar sa pozorišnom, bioskopskom i galerijskim dvoranama kao i Narodna biblioteka sa Legatom Jovana Dučića gdje se čuvaju knjige štampane prije četiri i po vijeka. Najstarija knjiga je od Ludovika Gvičardinija, sa iscrpnim komentarima o najpoznatijim mjestima u Evropi.
Samo što od Dučićevog spomenika pređete ulicu ka Njegošu, došli ste u gore pomenutu Dučićevu ulicu, koju Trebinjci zovu korzo i u kojoj se nalaze Turistički informativni centar i Hercegovačka kuća sa autohtonim hercegovačkim proizvodima. Neposredno uz ovu ulicu nalazi se 16 platana i nadaleko poznata „Bašta pod platanima“, najpoznatija ljetna bašta sa prirodnom hladovinom. Iako su cijene u ovoj bašti značajno veće nego u drugim ugostiteljskim objektima, podrazumijeva se da baš ovdje uživate u prvoj jutarnjoj kafi. Nećete zažaliti. Upravo sa ovog mjesta najbolje ćete osjetiti Trebinje i život njegovih građana.
Na svega nekoliko koraka od platana nalazi se zelena pijaca. Smještena je na Trgu slobode, a ovakav trg ste mogli vidjeti ako ste nekada putovali mediteranskom Evropom – prostran, okružen starim gradskim vilama, popločan kamenom i ukrašen raznovrsnim drvećem koje pravi prirodan hlad u vrelim ljetnim mjesecima, štiteći tako brojne prodavce i kupce.
Na ovom Trgu shvatićete koliko je Dučić važan za svakog Trebinjca i zbog čega se njemu posvećuje tolika pažnja. Spomenik oslobodiocima Trebinja od 1914. do 1918. godine, koji se, takođe, nalazi neposredno uz korzo, poklon je svom rodnom gradu pjesnika i diplomate Jovana Dučića. Nalazi se na mjestu gdje su austrougarske vlasti tokom Prvog svjetskog rata ubile nedužne trebinjske Srbe pravoslavne vjeroispovijesti.
I za ulicu Kralja Petra Prvog oslobodioca, koja graniči sa korzom, Trebinjci imaju svoj nezvanični naziv – Glavna ulica. Osjećaćete se kao da ste u nekom primorskom gradu, jer sve odiše kamenom i prozorima zelene boje. Tu se nalaze i brojni butici i radnje sportske opreme, ali i neki od poznatih trebinjskih hotela.
- Stari grad sa Muzejom Hercegovine
Iskusni turistički radnici uvijek preporučuju da, kada dođete u neki grad, prvo obiđete njegov muzej i upoznate se sa istorijom mjesta koje ste posjetili. Tako i Muzej Hercegovine čuva viševjekovnu civilizacijsku tradiciju Trebinja, podsjećajući da ovaj grad ispod Leotara ne čine samo zidine i ulice, već i njegovi građani, koji su stvarali svaki zid i svaku ulicu.
U Muzeju, smještenom u zidinama Starog grada, neposredno uz desnu obalu rijeke Trebišnjice, nalazi se nekoliko važnih stalnih postavki koje će vam dati dovoljno jasnu sliku o gradu u kome trenutno boravite. Izloženi su artefakti od najstarijih neolitskih naselja do srednjovjekovnih utvrđenja. Posebno su zanimljive ilirske kacige, zatim epigrafski spomenici, miljokazi i dijelovi sarkofaga iz rimskog perioda, dok je iz srednjovjekovnog perioda izložena, između ostalih, brojna kamena plastika, preromaničke oltarske pregrade sa predstavama ptica koje su i zaštitini znak ove najznačajnije ustanove kulture. Umjetničko odjeljenje čini više od 1.000 predmeta, gdje se nalazi i legat sa ličnim predmetima i poklonima Jovana Dučića. Jedna od stalnih postavki je i izložba slika i crteža prvog trebinjskog akademskog slikara Atanasija Popovića, te preko 100 radova jedne od prvih hercegovačkih slikarki Milene Šotre.
Imaćete priliku i da vidite seoski i gradski život Trebinjaca s kraja 19. i početka 20. vijeka, ali i brojne minerale, fosile, biljke i životinje sa ovog područja. Pojedinačna cijena karte za ulazak u muzej je 3 KM (1,5 evro). Nakon što obiđete muzej i pogledate njegov toranj – najbolji poznavaoci istorije grada reći će vam da se upravo ispod muzejskog dvorišta nalaze ostaci „starog“ Trebinja, što ćete imati priliku i da vidite u nedavno otkrivenim arheološkim nalazištima.
Uskim ulicama Starog grada možete da dođete do obale rijeke Trebišnjice, prošetate i posjetite neki od brojnih ugostiteljskih objekata. Večernje druženje možete da provedete u Starom gradu, gdje su neki od najpoznatijih gradskih kafića.
- Sakralni objekti – u 200 metara simboli svjetskih religija
Dok šetate ulicama Trebinja i upoznajete se sa svim njegovim čarima vidjećete i nešto sasvim neuobičajeno za naše prostore – u svega 200 metara hoda nalaze se pravoslavni hram, rimokatolička katedralna crkva i džamija. Bogatstvu Trebinja doprinosi i multikulturalnost, objekti velikih svjetskih religija, koje su našle svoje mjesto pod trebinjskim nebom i svjedoče o istoriji ovog grada i njegovom značaju.
Saborni hram je posvećen Preobraženju Gospodnjem, krsnoj slavi Grada. Izgrađen je od kamena, sa zvonikom koji dominira cijelim gradom. U porti hrama nalaze se Eparhijski dom, biblioteka, spomenik patrijarhu Pavlu i česma sa mozaikom Bogorodice sa Hristom. Zidovi unutrašnjosti hrama su u potpunosti freskopisani. Na ulazima u hram sa bočnih strana naslikani su najznamenitiji srpski vladari, naučnici, bogoslužitelji, pjesnici, vojskovođe, ktitori…
Od Sabornog hrama, šetajući i diveći se prostranom zelenilu Gradskog parka, dolazite do korzoa, gdje se nalazi Rimokatolička katedralna crkva posvećena Rođenju Blažene Djevice Marije, izgrađena od kamenih blokova, sa pratećim zvonikom i Župnom kućom. U crkvi se nalaze orgulje. Svojom specifičnom arhitekturom ova katedrala ne ostavlja ravnodušnim nijednog posjetioca. Tokom ljetnih mjeseci, najčešće je otvorena za obilazak.
Osim ova dva sakralna objekta, tek na stotinak metara, u Starom gradu, nalaze se dvije džamije: Sultan Ahmedova ili Careva (u ime sultana Ahmeda trećeg podigao Osman-paša Resulbegović) i Osman-pašina, čiji minareti dominiraju ovim dijelom grada. Gradili su ih dubrovački majstori. Pored Careve džamije nalazi se lipa i grob koji je ograđen kamenim pločama bez natpisa, u kome je, po predanju, sahranjen mujezin koji je učeći ezan pao sa minareta i poginuo.
Za Osman-pašinu džamiju, s druge strane, veže se tragična sudbina njenog ktitora – Osman-paše Resulbegovića, koji je optužen da je sagradio ljepšu i veću od Careve. Samo iz tog razloga, Osman-paša i njegovih devet sinova osuđeni su na smrt. Pogubljen je 1729. godine. Džamije su rijetko otvorene za posjetioce i najčešće je potrebna najava kod nadležnog imama.
- Pravoslavni manastiri – svjedoci hrišćanskog bitisanja
Jedan od najpoznatijih manastira Srpske pravoslavne crkve /SPC/ nalazi se upravo u Trebinju. Riječ je o manastiru Tvrdoš ili Trebinjskom manastiru koji je posvećen Uspenju Presvete Bogorodice. Nekadašnje je sjedište Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske. Po predanju, podignut je za vrijeme kralja Milutina na temeljima crkve koja datira iz vremena cara Konstantina i carice Jelene (četvrti vijek).
Nalazi se uz magistralni put za Ljubinje i Mostar, neposredno uz desnu obalu Trebišnjice, na oko pet kilometara od Trebinja. Riječ je o muškom manastiru, koji je nekoliko puta razaran i obnavljan. Važan je i po tome što se u njemu zamonašio Stojan Jovanović iz sela Mrkonjići u Popovom polju, koji je dobio ime Vasilije. Riječ je, zapravo, o jednom od najvećih svetitelja pravoslavlja – Svetom Vasiliju Ostroškom i Tvrdoškom.
U spomen-kapeli u groblju, koje se nalazi neposredno uz manastirski kompleks, sahranjen je hercegovački vladika, jedan od najvećih srpskih i svjetskih teologa i univerzitetski profesor–emeritus Atanasije Jevtić.
Manastir danas čuva ruku Svete kraljice Jelene Anžujske, majke srpskih kraljeva Milutina i Dragutina Nemanjića. Posebnost unutrašnjosti crkve je stakleni pod, koji predstavlja svojevrstan „prozor u prošlost“ kroz koji se mogu vidjeti temelji crkve iz četvrtog vijeka. Manastir Tvrdoš ima i dugu tradiciju proizvodnje vina, čiji počeci sežu u 15. vijek, što se uspješno održava i danas zahvaljujući obnovljenim vinogradima, vinskom podrumu i savremenoj vinariji.
Još jedan od pravoslavnih manastira koji svakako treba da posjetite prilikom svog boravka u Trebinju je manastir Svetih apostola Petra i Pavla, smješten u Petrovom polju, na oko pet kilometara jugozapadno od Trebinja. Manastirsku cjelinu čine dvije crkve posvećene Hristovim apostolima. Prema predanju, crkve su izgrađene na temeljima kasnoantičkih hramova iz četvrtog vijeka, što su potvrdila i arheološka istraživanja. Određena predanja govore da je kod ovog manastira sahranjen Desa Nemanjić, ali i da je u ovom manastiru krunisano nekoliko kraljeva, među kojima i Pavlimir Ratnik ili Bela, potomak dinastije Oštrivojević (vladao od 926. do 942. godine, po istoričaru Jovanu Deretiću). Riječ je o ženskom manastiru.
U neposrednoj blizini manastira nalazi se i Pavlova pećina za koju se, prema predanju, vjeruje da je u njoj boravio apostol Pavle. Pećina ima kameni oltarski dio i bogato je ukrašena pećinskim nakitom. U pećini se nalazi i jezerce za koje se vjeruje da pomaže nerotkinjama i liječi vid. Do pećine se pješači uzbrdo, a silazak do jezerceta je poprilično strm, pa je potreban dodatni oprez. Metoh ovog manastira je Duhovni centar Mrkonjići sa crkvom Svetog Vasilija, koja je izgrađena na temeljima svečeve rodne kuće. Nalazi se na oko 30 kilometara od Trebinja prema Ljubinju i Mostaru.
Istim putem, kao i do Mrkonjića, možete da dođete i do manastira Zavala, koji je posvećen je Vavedenju Presvete Bogorodice i nalazi se ispod brda Ostrog. Manastirska crkva je jedina polupećinska crkva na ovim prostorima, čija se vrata, zbog specifičnog arhitektonskog rješenja, nalaze na južnoj strani, a ne na zapadnoj gdje se inače nalazi ulaz u pravoslavne bogomolje. Živopis u crkvi manastira Zavala, iz 1619. godine, jedan od naših najljepših i najočuvanijih, djelo je poznatog zografa o. Georgija Mitrofanovića.
U neposrednoj blizini manastira Zavala, na svega 300 metara, nalazi se najpoznatija pećina u zemlji – Vjetrenica. Poznata je kao jedno od najvećih staništa čovječije ribice.
Još jedan od značajnih manastira SPC je manastir Duži, smješten 12 kilometara od Trebinja, u neposrednoj blizini magistralnog puta Trebinje–Dubrovnik. Bio je sjedište hercegovačkih mitropolita. U njemu je osnovana jedna od prvih škola u Hercegovini. U manastirskoj zbirci nalaze se dva rukopisna jevanđelja, dok svijećnjaci datiraju iz 1777. godine. U manastiru se čuva čestica Časnog krsta.
- Arslanagića/Perovića most i vožnja lađom na Trebišnjici
Jedan je od najljepših mostova ne samo na Balkanu, nego i mnogo šire. Plijeni svojom arhitektonskom ljepotom, sa po dva velika i mala luka, koja daju poseban vizuelni efekat. Prema predanju, most je podignut oko 1574. godine zaslugom Mehmed-paše Sokolovića i do kraja šezdesetih godina prošlog vijeka nalazio se na današnjem Goričkom jezeru. Kako ne bi bio potopljen uslijed izgradnje hidroelektrana, most je premješten, kamen po kamen, na današnju lokaciju. Danas spaja naselja Police i Gradina i do njega se može doći na više načina, a mi preporučujemo – šetnjom uz Trebišnjicu ili lađom.
Ako se odlučite za šetnju – od mosta ima tek 15 minuta do bašte pod platanima, koliko ima i lađom. Do mosta vodi šetalište uz samu Trebišnjicu i uživaćete u svakom pogledu, žumoru vode, predahu. Ako se, ipak, odlučite za lađu – vidjećete svu ljepotu Trebišnjice, bedeme Starog grada. Uz to, ako ste i adekvatno obučeni – zašto se ne bi i osvježili u Trebišnjici, koja, inače, važi za poprilično hladnu rijeku i tokom ljetnih mjeseci. Cijena vožnje lađom sa lađarom košta 10 KM (5 evra) po osobi, a ako želite da vas na lađi, osim lađara, dočeka i hercegovačka plata sa pršutom, sirom i priganicama uz koje obavezno idu vino, pivo ili voda, po osobi košta 30 KM (15 evra), s tim da je minimalno za četiri osobe.
Ako osvježenje tražite van rijeke – onda je pravi izbor otvoreno kupalište u Bregovima, gdje je ulaz besplatan, a voda direktno iz rijeke. Doduše, već poslije dva dana od mijenjanja vode bude znatno prijatnije za kupanje, pa ne čudi što je „plaža“ sa prirodnim hladom uvijek puna kupača.
- Hercegovačka Gračanica i vječna kuća Jovana Dučića
Najpoznatije panorame grada nastale su upravo sa brda Crkvina, gdje je 2000. godine izgrađena Hercegovačka Gračanica, posvećena Blagovještenju, zadužbina Branka i Radmile Tupanjac. Crkva je izgrađena po uzoru na kosovsku Gračanicu i u njoj se, po želji pjesnika, nalaze njegovi zemni ostaci. Crkvu i prateće objekte – Vladičanski dvor, zvonik, amfiteatar, projektovao je čuveni arhitekta Peđa Ristić. Pod crkve je kopija poda crkve iz manastira Svetih Arhangela kod Prizrena, dok je u podnožju jedinog stuba kružne osnove ugrađen kamen iz kosovske Gračanice.
U neposrednoj blizini crkve nalazi se i restoran „Dučićev pogled“ odakle, uz kafu, možete da uživate u zalasku sunca i nestvarnom panoramskom pogledu na Trebinje, koji seže do Popovog polja. Do Hercegovačke Gračanice možete da dođete pješke (veliki je uspon) ili bilo kojom vrstom vozila. Dolazak je poprilično jednostavan – kompleks se nalazi na istoku, vidi se iz svakog dijela grada, ali je važno da pratite putokazne table.
- Grad sunca
Na samo pet kilometara od centra Trebinja, nalazi se Grad sunca – mjesto koje spaja šarm tradicije i modernog, a svojom ljepotom i bogatim sadržajem poziva sve da se opuste i prepuste njegovim čarima. Grad Sunca nudi više načina za uživanje, zabavu i odmor, a trenuci provedeni sa porodicom i prijateljima postaju nezaboravne uspomene.
U Gradu sunca nalazi se najveći akva park na Balkanu „Sunčana vrela”, luksuzni hotel „SL Panorama“, sportsko-rekreativni objekat „SL Olimp” (sa zatvorenim bazenom, teretanom, multifunkcionalnom dvoranom, otvorenim i zatvorenim terenima za fudbal, košarku, odbojku i tenis), velnes i spa centar „Galija”, restorani „Etno selo“ i „Varoš čaršija”, dječji park „Dino park”, apartmansko naselje „Bijeli grad”, auto-kamp i koloseum.
Samo tokom prošle godine, u Gradu sunca su koncerte održali: Svetlana Ceca Ražnatović, Aco Pejović, Haris Džinović, Željko Samardžić. Do Grada sunca dolazite putem za Ljubinje i Mostar i dovoljno je da pratite putokaze.
Cijena cjelodnevne ulaznice za Akva park „Sunčana vrela“ iznosi 25 KM, dok je cijena poludnevne ulaznice 20 KM (do 26. juna cijena cjelodnevne karte je 20 KM, a poludnevne 15 KM)
- Gdje ručati, gdje je najbolje vino, a gdje je neizostavna poslastica
Došli smo i do gastronomije. Trebinjski kraj nudi zaista vrhunsku domaću hranu, ali i „đakonije“ poznate širom svijeta. Ipak, ako ste se odlučili za posjetu Trebinju, preporučujemo da probate neka od najboljih jela ovog kraja. Ako volite jagnjetinu sa ražnja – preporuka je konoba „Mosko“, koja se nalazi na oko 12 kilometara od Trebinja prema Bileći. Tu možete da probate i vrhunski sač od telećeg ili jagnjećeg mesa ali i nadaleko poznatu kaštradinu. Ako preferirate ribu – naša preporuka je da to bude pastrmka. Najbolje spremljenu pastrmku pronaći ćete u restoranu „Studenac“, koji se nalazi uz samu rijeku Trebišnjicu, u naselju Gorica. Lokalnu „zubačku šniclu“ moći ćete da naručite isključivo u restoranu „Bendiš“, koji se nalazi neposredno uz magistralni put prema Herceg Novom. Preporučili bismo vam i restoran „Humsko“ koji se nalazi neposredno uz Muzej Hercegovine, na samoj obali rijeke, gdje ćete imati priliku da probate jedino pivo proizvedeno u Trebinju. Koji god restoran da izaberete, a u Trebinju ih je sasvim dovoljno (Stara Hercegovina, Ognjište i Aleksina Međa na putu za Herceg Novi, Kolo i RAS u Starom gradu, Tarana na izlazu iz Trebinja prema Bileći, Kukurića vrtovi kod izletišta Studenac, Boho i Lušac u naselju Tini), ponudiće vam vrhunska predjela u vidu pršuta, punomasnog sira škripavca, sira iz ulja, sira iz mješine, priganica, prijesnaca.
Ako ste ljubitelj dobrog vina, u Trebinju vam neće faliti izbora. Ipak, preporučujemo vam Podrum „Vukoje 1982“, gdje ćete imati priliku da probate vina koja su osvajala nagrade na najprestižnijim vinskim sajmovima u svijetu. Podrum sa vinskom galerijom nalazi se u naselju Hrupjela, tek pet minuta vožnje od centra grada. Osim što ćete se oduševiti „modernim jelima“ i vrhunskim vinom, panoramski pogled će vas dodatno razgaliti.
Osim „Vukoja“, preporuka je i da probate vina Podruma manastira Tvrdoš, koji se nalazi u okviru manastirskog kompleksa. Sorte vina od žilavke i vranca – neka budu vaš izbor bez obzira na to koju ste vinariju izabrali da obiđete. Ipak, kao i svaki grad, tako i Trebinje ima ugostiteljske objekte sa svjetskim đakonijama. Ubjedljivo najbolja pica u gradu je u restoranu „MG“ u samom centru, u neposrednoj blizini korzoa. Kafe-poslastičarnu „Grk“ u Starom gradu nemojte zaobići – tu možete da naručite neki od brojnih kupova. U gradu se nalazi i više prodajnih objekata brze hrane, pekara i ćevabdžinica. Za noćni provod, uz muziku uživo, naša preporuka je „Hedonija“ sa prekrasnom ljetnom baštom ili noćni klub „Andergraund“.
- Izletišta
Ako ste ljubitelji izletišta, u Trebinju možete da posjetite Jazinu, Studenac i Ubla. Kroz Jazinu protiče pritoka Trebišnjice – Sušica, koja je izuzetno hladna. Tu se nalaze stapovi kod kojih se kupa veliki broj Trebinjaca. Voda je izuzetno čista i prozirna. Nakon što parkirate vozilo, do slapova imate tek nekoliko minuta hoda. Računajte da je u pitanju netaknuta priroda. U Jazini, koja se nalazu iz sami put za Nikšić, smješten je i istoimeni restoran sa sopstvenom plažom.
Tokom ljetnih mjeseci osvježenje možete da pronađete i na Ublima. Upravo tu počinje Park prirode „Orjen“.
Tokom ljeta, vikendom radi i planinarski dom „Ubla“, gdje možete popiti kafu i predahnuti. Uz sami dom izgrađena je vještačka stijena i zip-lajn za djecu. Postavljeni su stolovi i stolice, te roštilj, tako da ako idete u društvu – pravi je izbor za uživanje. Za djecu postoji još jedan zanimljiv sadržaj – adrenalinski park, uz obaveznu najavu posjete. Ako planirate da prenoćite, noći na Ublima znaju da budu prohladne, pa majica dugih rukava ili tanja jakna nisu na odmet.
Što se tiče Studenca, to je naziv za istoimeni izvor vode. Nalazi se na lijevoj obali Trebišnjice i uz pomoć navigacije nećete imati problema da dođete do njega. U neposrednoj blizini je parking kao i restoran „Kukurića vrtovi“. Idealno je mjesto za rashlađivanje uz rijeku Trebišnjicu.
- Važne informacije
Smještaj
U Trebinju se nalazi više hotela i motela, te brojni privatni smještaj. Hoteli i moteli nude uslugu polupansiona i pansiona na bazi doručka, odnosno doručka i večere. Hoteli i moteli otvoreni su 24 časa. Svi imaju parking, internet, kablovsku televiziju, a sobe su klimatizovane. Neki od najpoznatijih hotela su „Leotar“ sa jednom od najljepših terasa sa pogledom na rijeku i Stari grad, „Platani“ i „Central park“ u samom centru, „Integra“ u Starom gradu, „SL industri“ u naselju Gorica uz put za Nikšić i „Nar“ u naselju Mokri Dolovi.
Svi hoteli imaju veb-prezentacije na kojima se nalaze i kontakt podaci, preko kojih možete da izvršite rezervaciju smještaja.
Saobraćaj
Do Dubrovnika možete da odete sopstvenim vozilom ili taksijem. Autobuskih linija nema. Cijena taksija u jednom pravcu je 60 KM (30 evra). Granični prelaz za Dubrovnik je Ivanica.
Do Herceg Novog i ostatka Crnogorskog primorja (Kotor, Tivat, Budva, Bar, Ulcinj) autobusi saobraćaju svakog dana. Granični prelazi su Klobuk prema Nikšiću i Zupci prema Herceg Novom. Ista je situacija i sa Mostarom. Polasci su sa autobuske stanice, koja se nalazi u ulici Vojvode Stepe Stepanovića bb.
Prosječna cijena vožnje taksijem po užem centru grada košta oko 5 KM (2,5 evra), do Grada sunca iznosi 9 KM (4,5 evra), do Crkvine 7 KM (3,5 evra). Aerodrom „Čilipi“ kod Dubrovnika u Hrvatskoj (EU) je najbliži Trebinju, udaljen 42 kilometra, aerodrom u Tivtu je udaljen 58 kilometara, a onaj u Podgorici oko 125 kilometara, oba u Crnoj Gori. Od Trebinja je Mostar udaljen oko 115 kilometara, a manastir Ostrog oko 90 kilometara.
Za prelazak državne granice sa Hrvatskom potreban je pasoš, a sa Crnom Gorom lična karta. Ukoliko ste vozač, za ulazak u Crnu Goru potreban vam je zeleni karton.
Za pomoć na putu, najpouzdanije je da kontaktirate Auto-moto savez Republike Srpske i to na broj telefona 1285 – kratki broj za mreže iz BiH, odnosno +38751/341-280 – ukoliko ne posjedujete mobilnu karticu jedne od mreža u BiH.
Tokom ljetnih mjeseci na graničnim prelazima se najčešće čeka duže od sat vremena. Kako biste provjerili trenutno stanje na graničnom prelazu, dovoljno je da pratite LINK.
Usluge licenciranih vodiča
Na usluzi su vam i licencirani turistički vodiči, a do njih ćete najlakše doći ako posjetite Turistički informativni centar u Dučićevoj ulici. Oni će vam obezbijediti ugodnu šetnju i obilazak kulturno-istorijskog nasljeđa, tokom koga ćete saznati dosta zanimljivih informacija. Cijena turističkog vodiča je, u zavisnosti od broja ljudi, od 70 KM (35 evra) za turu po gradu, odnosno 110 KM (55 evra) za turu po gradu sa obilaskom Hercegovačke Gračanice i Manastira Tvrdoš.
U gradu možete da iznajmite biciklo (10 KM/5 evra po osobi sat vremena) ili električni trotinet (10 KM/5 evra po osobi sat vremena), te kvadove za adrenalinska uživanja na uzvišenjima iznad grada (samostalno ili u pratnji instruktora), čija je cijena 70 KM (35 evra) za jedan sat plus 20 KM (10 evra) za instruktora ukoliko vam je potreban. U cijenu su uključeni oprema i gorivo.
Oni koji vole dodatni adrenalin, na raspolaganju su licencirani planinarski i biciklistički vodiči iz Planinarskog društva „Vučji zub“. „Provozaće“ vas i „prošetati“ Parkom prirode „Orjen“, obezbijediti obilazak utvrđenja oko grada i povesti vas u nezaboravan uspon do vrha planine Leotar. Cijena dnevne planinarske ture u ljetnom periodu najčešće se kreće od 100 do 120 KM (50-60 evra) za jednog vodiča i grupu do 15 ljudi. I to nije sve, ako ste ljubitelj dodatnog adrenalina – na raspolaganju imate i letenje u tandem paraglajderu sa iskusnim pilotima i instruktorima. Let traje oko 30 minuta, a cijena po osobi sa pilotom je 200 KM (100 evra).
Radno vrijeme i načini plaćanja
Prodavnice robe široke potrošnje najčešće rade od 7.00 do 22.00 časa, benzinske pumpe sa mini-marketima rade 24 časa, većina apoteka radi do 21.00 čas, a poneke i do 22.00 časa. Mjenjačnice su otvorene na nekoliko lokacija u užem centru grada i rade najčešće do 20.00 časova. Kurs evra za marku je fiksan i iznosi 1,95 KM za jedan evro. Nemojte se iznenaditi ako prilikom plaćanja prodavcima na pijaci, taksistima, vodičima ili za neke druge slične usluge budete plaćali po kursu 1 evro = 2 KM. U ugostiteljskim objektima, ukoliko vam prihvate evro, kurs će biti 1 evro = 1,95 KM.
Ćevabdžinice i objekti brze hrane najčešće rade do ponoći, a pekare do 22.00 časa.
Bankomati se nalaze u blizini banaka i smješteni su u užem centru grada. Za plaćanje u kafićima uglavnom je prihvatljiva samo gotovina, dok u buticima, restoranima, apotekama i velikim trgovačkim objektima sve možete da platite i putem kartice. Restorani najčešće rade do 23.00 časa. Kafići uglavnom rade do jedan sat poslije ponoći, a noćni klubovi do ranih jutarnjih časova. Od noćnih klubova tu su diskoteka „Stejšn“ koja se nalazi na spratu autobuske stanice i Andergraund u neposrednoj blizini mosta „Ivo Andrić“.
Parking
Ukoliko u Trebinje dolazite sopstvenim vozilom, obavezno se raspitajte da li mjesto gdje ste ga parkirali podliježe naplati parkinga. U gradu postoje dvije zone – u prvoj zoni cijena parkinga je 3 KM za sat vremena (15.5–15.9) dok je cjelodnevna parking karta 20 KM, a u drugoj zoni je cijena 1,5 KM za sat vremena (15.5–15.9), dok je cjelodnevna karta 10 KM. Cijena parkinga u bivšoj kasarni u ulici Vojvode Stepe Stepanovića i na parkingu u Njegoševoj ulici, po započetom satu iznosi 1,50 KM za automobile. Na ovim parkinzima ćete maltene u svako doba dana i noći pronaći slobodno mjesto. Ovi parkinzi su udaljeno tek četiri-pet minuta hoda od Dučićeve ulice i Starog grada.
Parking kartu možete da kupite na parkomatima (samo kovanice KM), putem SMS poruke (samo mobilne mreže iz BiH) i na kioscima (samo KM). Najskuplje će vas koštati pokušaj da ne platite parking. Kazna je 30 KM za automobil. Plaćanje parkinga je isključivo u KM.
Na području grada posluje i više „rent-a-kar“ agencija.
Kulturni događaji
Trebinje je jedan od gradova sa brojnim kulturnim događajima u zavisnosti od dijela godine kada ga posjetite. Ako ste se odlučite na posjetu tokom ljetnog perioda preporučujemo sljedeće manifestacije:
- Smotra dramskih amatera sa područja bivše Jugoslavije „Festival festivala“, koji se održava duže od šest decenija. Počinje u drugoj polovini jula.
- Festival mediteranskog i evropskog filma već duže od decenije okuplja najveća imena kinematografije sa područja Balkana i šireg regiona mediteranske Evrope. Dodjeljuje se nagrada za izuzetan doprinos evro-mediteranskoj kinematografiji „Zlatni platan“. Počinje krajem jula.
- Festival klasične muzike „Music and More Summer fest“ okulja eminenetna imena iz svijeta ovog žanra muzike. Počinje početkom avgusta.
- Preobraženske svečanosti održavaju se 18. i 19. avgusta. To su najsvečaniji dani u Trebinju, jer je Sveto preobraženje Gospodnje krsna slava Sabornog hrama i Grada Trebinja. Događaj prate Sajam meda i vina, brojne izložbe, svečana litija ulicama grada, koncert poznatog regionalnog muzičkog izvođača ili grupe.
- Dani Trebišnjice sa trkom lađama i tradicionalnim skokovima sa Kamenog mosta koji imaju međunarodni karakter. Održavaju se u drugoj polovini avgusta.
- Džez festival okuplja poznate izvođače iz svijeta džeza. Počinje krajem avgusta.
- Dučićeve večeri poezije je tradicionalna manifestacija u čast pjesnika Jovana Dučića na kojoj se uručuje „Dučićeva nagrada“. Održava se krajem oktobra.
Dežurne službe
Ukoliko ne koristite mobilnu karticu neke od mreža u našoj zemlji, Policijsku stanicu Trebinje (122) možete da dobijete na broj: +38759/279-100, Službu hitne medicinske pomoći (124) na broj: +38759/220-124 i Teritorijalnu vatrogasno-spasilačku jedinicu (123) na broj: +38759/261-153.
Za sve važnije informacije u gradu pratite portal TrebinjeLive.info na linku: https://trebinjelive.info/
